УПРАВЛІННЯ ДОСЛІДНИЦЬКИМИ ДАНИМИ (RDM) В БІБЛІОТЕКАХ: ОГЛЯД ЗАРУБІЖНИХ ПУБЛІКАЦІЙ

Ганна Шемаєва, Любов Кислюк

Анотація


Актуальність. Управління дослідницькими даними (RDM) є нагальною і актуальною проблемою у зв’язку з поширенням концепції відкритої науки. Метою статті є висвітлити зміст зарубіжних праць щодо управління дослідницькими даними в академічних бібліотеках. Методологія ґрунтується на аналізі та узагальненні зарубіжних публікацій 2023–2024 рр., присвячених управлінню дослідницькими даними. Застосовано методи джерелознавчого пошуку та контент-аналізу. Наукова новизна полягає в тому, що розкрито особливості впровадження послуг з управління дослідницькими даними в провідних країнах, зокрема в США, Канаді, Німеччині, Франції, Іспанії, а також в Австралії, країнах Африки. Висновки. Управління дослідницькими даними як галузь наукового пошуку все ще розвивається. Як область в парадигмі відкритої науки, вона привертає все більше уваги академічних і дослідницьких установ і дослідників через свою цінність і перспективи для просування наукових досліджень. Серед важливих проблем, висвітлених у літературі, визначено проблеми обміну даними; важливість співпраці з усіма учасниками академічного товариства; розвиток технологічної інфраструктури, необхідність формування відповідних навичок та компетенцій, необхідних бібліотекарям для надання послуг на основі RDM; особливості створення служб дослідницьких даних (RDS) у різних країнах; необхідність створення спеціальних репозитаріїв академічного та національного рівня для зберігання даних досліджень та надання доступу до них або розвиток наявних. Нагальним є завдання активізувати впровадження послуг з управління дослідницькими даними в українських наукових бібліотеках. Виокремлено доцільність підготовки кадрів, які володіють сучасними знаннями і навичками, необхідними для управління дослідницькими даними.

Ключові слова


бібліотека, RDM, служба дослідницьких даних, наукова комунікація, відкрита освіта, репозитарій даних

Повний текст:

PDF

Посилання


Чуканова С. Дотримання норм академічної доброчесності у процесі управління дослідницькими даними: зарубіжна практика. Український журнал з бібліотекознавства та інформаційних наук. 2018. № 2. C. 52–62.

Чуканова С. Поняття «дані досліджень»: види та типи даних досліджень у контексті практики управління даними. Український журнал з бібліотекознавства та інформаційних наук. 2021. № 8. С. 128–138. DOI: https://doi.org/10.31866/2616-7654.8.2021.247590.

Amanullah S. W., Abrizah A. The landscape of research data management services in Malaysian academic libraries: Librarians’ practices and roles. The Electronic Library. 2023. Vol. 41(1). P. 63–86. DOI: https://doi.org/10.1108/EL-06-2022-0135.

Andrikopoulou A., Rowley J., Walton G. Research Data Management (RDM) and the Evolving Identity of Academic Libraries and Librarians: A Literature Review. New Review of Academic Librarianship. 2022. Vol. 28(4). P. 349–365. DOI: https://doi.org/10.1080/13614533.2021.1964549.

Boté-Vericad J-J., Adilovich E., Caellas-Camprubí A., Labastida I. Curating the Future of Research: Navigating FAIR Challenges in Academic Repositories. Journal of Library & Information Technology. 2024. Vol. 44, No. 5. P. 284–288. DOI: https://doi.org/10.14429/djlit.44.05.20075.

Cassafieres C. S. Sustainable and collaborative development of research support services at the university library of Paris Nanterre (France). BOBCATSSS 2024, Jan 2024, Coimbra (PT), France. DOI: https://doi.org/10.5281/zenodo.10559949.

Cooper J., Leahy A., Kmiec M., Donelly T. Metadata: A Case Study at Western Sydney University: Assessment of Metadata Schema for Active Research Data Management. Western Sydney University. 2023. DOI: https://doi.org/10.26183/T8X5-HF62.

Donner E. K. Research data management systems and the organization of universities and research institutes: A systematic literature review. Journal of Librarianship and Information Science. 2023. Vol. 55(2). P. 261–281. DOI: https://doi.org/10.1177/09610006211070282.

Fu P., Blackson M., Valentino M. Developing research data management services in a regional comprehensive university: The case of Central Washington University. IFLA Journal. 2023. Vol. 49(2). P. 443–451. DOI: https://doi.org/10.1177/03400352221116923.

Galih A. P., Barát Á. H. Research Data Management from Hungarian Perspective: Systematic Literature Review. The Canadian journal of information and library science. 2024. Vol. 47, Р. 85–92. DOI: https://doi.org/10.5206/cjils-rcsib.v47i2.17703.

Gooch M., Strange D. Consolidating research data management infrastructure: Towards sustainable digital scholarship. ACM Journal on Computing and Cultural Heritage. 2023. Vol. 16, Issue 4, Article No 82. Р. 1–16. URL: https://ora.ox.ac.uk/objects/uuid:cc21ec81-9ca0-4e81-b865-25392972f075 (Last accessed: 02.11.2024).

Hackett C., Kim J. Planning, implementing and evaluating research data services in academic libraries: a model approach. Journal of Documentation. 2024. Vol. 80, No. 1. P. 27–38. DOI: https://doi.org/10.1108/JD-01-2023-0007.

Lefebvre A., Spruit M. Laboratory Forensics for Open Science Readiness: An Investigative Approach to Research Data Management. Information Systems Frontiers. 2023. Vol. 25(1). P. 381–399. DOI: https://doi.org/10.1007/s10796-021-10165-1.

Llebot C., Castillo D. J. Are Institutional Research Data Policies in the US Supporting the FAIR Principles? A Content Analysis. Journal of eScience Librarianship. 2023. Vol. 12(1). е614. DOI: https://doi.org/10.7191/jeslib.614.

Lorenz C., Hadizadeh M., Barthlott S., Fösig R., Çayoğlu U., Ulrich R., Bach F. CAT4KIT: A cross-institutional data catalog framework for the FAIRification of environmental research data. EGU General Assembly 2023, Vienna, Austria, 24–28 Apr 2023. EGU23-15367. DOI: https://doi.org/10.5194/egusphere-egu23-15367.

Martin-Melon R., Hernández-Pérez T., Martínez-Cardama S. Research data services (RDS) in Spanish academic libraries. The Journal of Academic Librarianship. 2023. Vol. 49(4). е102732. DOI: https://doi.org/10.1016/j.acalib.2023.102732.

Klingner C. M., Denker M., Grün S., Hanke M., Oeltze-Jafra S., Ohl F. W., Radny J., Rotter S., Scherberger H., Stein A., Wachtler T., Witte O. W., Ritter P. Research Data Management and Data Sharing for Reproducible Research – Results of a Community Survey of the German National Research Data Infrastructure Initiative Neuroscience. eNeuro 7. 2023. Vol. 10(2). ENEURO.0215-22.202. DOI: https://doi.org/10.1523/ENEURO.0215-22.2023.

Rod A. B. It Takes a Researcher to Know a Researcher: Academic Librarian Perspectives Regarding Skills and Training for Research Data Support in Canada. Evidence Based Library and Information Practice, 2023. Vol. 18(2), Р. 44–58. DOI: https://doi.org/10.18438/eblip30297.

Rod A. B., Zhou B., Rousseau M.-E. There’s no “I” in Research Data Management: Reshaping RDM Services Toward a Collaborative Multi-Stakeholder Model. Journal of eScience Librarianship. 2023. Vol. 12(1). е624. DOI: https://doi.org/10.7191/jeslib.624.

Salazar A., Wentzel B., Schimmler S., Gläser R., Hanf S., Schunk S. A. How Research Data Management Plans Can Help in Harmonizing Open Science and Approaches in the Digital Economy. Chemistry – A European Journal. 2023. Vol. 29(9). e202202720. DOI: https://doi.org/10.1002/chem.202202720.

Sheikh A., Malik A., Adnan R. Evolution of research data management in academic libraries: A review of the literature. Information Development. 2023. е02666669231157405. DOI: https://doi.org/10.1177/02666669231157405

Subaveerapandiyan A. Research Data Management Practices and Challenges in Academic Libraries: A Comprehensive Review. Library Philosophy and Practice. 2023. 7866. URL: https://digitalcommons.unl.edu/libphilprac/7866 (Last accessed: 02.11.2024).

Subaveerapandiyan A., Ugwulebo J. E. Research data management in selected East African libraries: A survey. INFLA Journal. 2024. Vol. 50(2). Р. 341–353. DOI: https://doi.org/10.1177/03400352231226214.

Tammaro A. M., Caselli S. Training Data Stewards in Italy: Reflection on the FAIR RDM Summer School. Digital Libraries: The Era of Big Data and Data Science / M. Ceci, S. Ferilli, & A. Poggi (Eds.). Springer International Publishing, 2020. P. 163–172. DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-030-39905-4_16.

Todorova T., Krasteva R., Tsvetkova E. Data Literacy and Research Data Management: The Case at ULSIT. Information Literacy in Everyday Life / S. Kurbanoğlu, S. Špiranec, Y. Ünal, J. Boustany, M. L. Huotari, E. Grassian, D. Mizrachi, & L. Roy (Eds.). Springer International Publishing, 2019. P. 535–544. DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-030-13472-3_50.

Williamson P. O. Developing a Centralized Hub for Research Data Services: Trainings and Resources in Health Sciences Contexts. Journal of еScience Librarianship. 2023. Vol. 12(1). е642. DOI: https://doi.org/10.7191/jeslib.642.

References

Chukanova, S. (2018). Dotrymannia norm akademichnoi dobrochesnosti u protsesi upravlinnia doslidnytskymy danymy: zarubizhna praktyka. Ukrainskyi zhurnal z bibliotekoznavstva ta informatsiinykh nauk, 2, 52-62.

Chukanova, S. (2021). Poniattia «dani doslidzhen»: vydy ta typy danykh doslidzhen u konteksti praktyky upravlinnia danymy. Ukrainskyi zhurnal z bibliotekoznavstva ta informatsiinykh nauk, 8, 128-138. https://doi.org/10.31866/2616-7654.8.2021.247590.

Amanullah, S. W., & Abrizah, A. (2023). The landscape of research data management services in Malaysian academic libraries: Librarians’ practices and roles. The Electronic Library, 41(1), 63-86. https://doi.org/10.1108/EL-06-2022-0135.

Andrikopoulou, A., Rowley, J., & Walton, G. (2022). Research Data Management (RDM) and the Evolving Identity of Academic Libraries and Librarians: A Literature Review. New Review of Academic Librarianship, 28(4), 349-365. https://doi.org/10.1080/13614533.2021.1964549.

Boté-Vericad, J-J., Adilovich, E., Caellas-Camprubí, A., & Labastida, I. Curating the Future of Research: Navigating FAIR Challenges in Academic Repositories. Journal of Library & Information Technology, 44(5). https://doi.org/10.14429/djlit.44.05.20075.

Cassafieres, C. S. (2024). Sustainable and collaborative development of research support services at the university library of Paris Nanterre (France). BOBCATSSS 2024, Jan 2024, Coimbra (PT), France. https://doi.org/10.5281/zenodo.10559949.

Cooper J., Leahy A., Kmiec M., & Donelly T. (2023). Metadata: A Case Study at Western Sydney University: Assessment of Metadata Schema for Active Research Data Management. Western Sydney University. https://doi.org/10.26183/T8X5-HF62.

Donner, E. K. (2023). Research data management systems and the organization of universities and research institutes: A systematic literature review. Journal of Librarianship and Information Science, 55(2), 261-281. https://doi.org/10.1177/09610006211070282.

Fu, P., Blackson, M., & Valentino, M. (2023). Developing research data management services in a regional comprehensive university: The case of Central Washington University. IFLA Journal, 49(2), 443-451. https://doi.org/10.1177/03400352221116923.

Galih, A. P. & Barát, Á. H. (2024). Research Data Management from Hungarian Perspective: Systematic Literature Review The Canadian journal of information and library science, 47(2), 85-92. https://doi.org/10.5206/cjils-rcsib.v47i2.17703.

Gooch, M., & Strange, D. (2023). Consolidating research data management infrastructure: Towards sustainable digital scholarship. ACM Journal on Computing and Cultural Heritage, 16(4), 82, 1-16. URL: https://ora.ox.ac.uk/objects/uuid:cc21ec81-9ca0-4e81-b865-25392972f075.

Hackett, C., & Kim, J. (2024). Planning, implementing and evaluating research data services in academic libraries: A model approach. Journal of Documentation, 80(1), 27-38. https://doi.org/10.1108/JD-01-2023-0007.

Lefebvre, A., & Spruit, M. (2023). Laboratory Forensics for Open Science Readiness: An Investigative Approach to Research Data Management. Information Systems Frontiers, 25(1), 381-399. https://doi.org/10.1007/s10796-021-10165-1.

Llebot, C., & Castillo, D. J. (2023). Are Institutional Research Data Policies in the US Supporting the FAIR Principles? A Content Analysis. Journal of EScience Librarianship, 12(1), е614. https://doi.org/10.7191/jeslib.614.

Lorenz, C., Hadizadeh, M., Barthlott, S., Fösig, R., Çayoğlu, U., Ulrich, R., & Bach, F. (2023). CAT4KIT: A cross-institutional data catalog framework for the FAIRification of environmental research data. EGU General Assembly 2023, Vienna, Austria, 24-28 Apr 2023, EGU23-15367. https://doi.org/10.5194/egusphere-egu23-15367.

Martin-Melon, R, Hernández-Pérez, T., Martínez-Cardama, S. Research data services (RDS) in Spanish academic libraries. The Journal of Academic Librarianship, 49(4), е102732. https://doi.org/10.1016/j.acalib.2023.102732.

Klingner, C. M., Denker, M., Grün, S., Hanke, M., Oeltze-Jafra, S., Ohl, F. W., Radny, J., Rotter, S., Scherberger, H., Stein, A., Wachtler, T., Witte, O. W., & Ritter, P. (2023). Research data management and data sharing for reproducible research – Results of a community survey of the german national research data infrastructure initiative neuroscience. Eneuro, 10(2), ENEURO.0215-22.2023. https://doi.org/10.1523/ENEURO.0215- 22.2023.

Rod, A. B. (2023). It Takes a Researcher to Know a Researcher: Academic Librarian Perspectives Regarding Skills and Training for Research Data Support in Canada. Evidence Based Library and Information Practice, 18(2), 44-58. https://doi.org/10.18438/eblip30297.

Rod, A. B., Zhou, B., & Rousseau, M.-E. (2023). There’s no “I” in Research Data Management: Reshaping RDM Services Toward a Collaborative Multi-Stakeholder Model. Journal of eScience Librarianship, 12(1), е624. https://doi.org/10.7191/jeslib.624.

Salazar, A., Wentzel, B., Schimmler, S., Gläser, R., Hanf, S., & Schunk, S. A. (2023). How Research Data Management Plans Can Help in Harmonizing Open Science and Approaches in the Digital Economy. Chemistry – A European Journal, 29(9), e202202720. https://doi.org/10.1002/chem.202202720.

Sheikh, A., Malik, A., & Adnan, R. (2023). Evolution of research data management in academic libraries: A review of the literature. Information Development, е02666669231157405. https://doi.org/10.1177/02666669231157405.

Subaveerapandiyan, A. (2023). Research Data Management Practices and Challenges in Academic Libraries: A Comprehensive Review. Library Philosophy and Practice. https://digitalcommons.unl.edu/libphilprac/7866.

Subaveerapandiyan, A., Ugwulebo, J. E. (2024). Research data management in selected East African libraries: A survey. International Federation of Library Associations and Institutions, 50(2), 341-353. https://doi.org/10.1177/03400352231226214.

Tammaro, A. M., & Caselli, S. (2020). Training Data Stewards in Italy: Reflection on the FAIR RDM Summer School. In M. Ceci, S. Ferilli, & A. Poggi (Eds.), Digital Libraries: The Era of Big Data and Data Science (pp. 163-172). Springer International Publishing. https://doi.org/10.1007/978-3-030-39905-4_16.

Todorova, T., Krasteva, R., & Tsvetkova, E. (2019). Data Literacy and Research Data Management: The Case at ULSIT. In S. Kurbanoğlu, S. Špiranec, Y. Ünal, J. Boustany, M. L. Huotari, E. Grassian, D. Mizrachi, & L. Roy (Eds.), Information Literacy in Everyday Life (pp. 535-544). Springer International Publishing. https://doi.org/10.1007/978-3-030-13472-3_50.

Williamson, P. O. (2023). Developing a Centralized Hub for Research Data Services: Trainings and Resources in Health Sciences Contexts. Journal of еScience Librarianship, 12(1), е642. https://doi.org/10.7191/jeslib.642.




DOI: https://doi.org/10.5281/zenodo.14481417

Посилання

  • Поки немає зовнішніх посилань.